Published by Shamira

Het ontwerpen van een betrouwbare elektrische installatie is een van de meest uitdagende stappen tijdens het bouwen van een camper. Vooral als je de vrijheid wilt hebben om off-grid te reizen en onderweg wilt kunnen koken op inductie, is een goed doordachte lithium-set-up essentieel. In deze blog deel ik mijn eigen set-up, inclusief een gratis voorbeeld camper elektra schema met lithium accu en een handige inkooplijst.

Camper elektra lithium accu

Lithium huishoudaccu

Een lithium accu vormt de basis van de stroomvoorziening in een camper. Als je niet op de camping aan de walstroom staat of een paar dagen off-grid wilt kamperen, ben je afhankelijk van deze accu. Afhankelijk van je elektrische verbruikers – zoals een compressorkoelkast, waterpomp, verlichting, het opladen van een laptop of koffiemachine die je via de omvormer gebruikt – heb je meer accucapaciteit nodig. Een lithium camper accu (ook wel LiFePO4 genoemd) werkt op 12 Volt en de capaciteit wordt weergegeven in Ah (maximale capaciteit in Ampère, geleverd in één uur). Zonder zware verbruikers – zoals een koffiemachine of inductie kookplaat –kun je met een 200Ah lithium huishoudaccu zo’n vier tot vijf dagen vrij staan zonder enige toevoeging van stroom. Met koffiemachine of koken op inductie zal dit zo’n drie tot vier dagen zijn, al is dit ook erg afhankelijk van hoe vaak je koffie zet, wat voor maaltijden je kookt en natuurlijk in welk seizoen je kampeert i.v.m. de opbrengst van eventuele zonnepanelen. Let bij de keuze voor een lithium accu onder andere of de accu de gevraagde stroom wel aan kan. Relatief kleine elektrische verbruikers zijn doorgaans geen probleem voor een lithium accu, maar niet elke lithium accu is geschikt om te koken op inductie. Kijk daarom bij het aanschaffen goed of de maximale ontlaadstroom voldoende is voor jouw toepassing en gekozen omvormer. Kies met een 2000VA omvormer voor een lithium accu met een minimale ontlaadstroom van 200A en met een 3000VA omvormer voor een lithium accu met een minimale ontlaadstroom van 300A.

*Wij zetten doorgaans vier keer per dag koffie met een nespressomachine (beide ’s ochtend en ’s avonds een kopje koffie) en koken relatief eenvoudige maaltijden waarbij we soms niet eens de inductie kookplaat nodig hebben (pasta, wraps, maaltijdsalade, soep etc.). Lees hier meer over onze ervaring met koken op inductie in de camper.

*Jouw dagelijks stroomverbruik bereken je door het vermogen (Watt) van een elektrisch apparaat te vermenigvuldigen met het aantal uur (h) dat je het apparaat verbruikt. Tel vervolgens alles bij elkaar op voor het totale stroomverbruik (Wh).

*Bereken jouw benodigde lithium accucapaciteit (Ah) door jouw stroomverbruik op een dag (Wattuur) te delen door de spanning (12 Volt). Houd hierbij rekening met de maximale ontlading van 90% om de levensduur van de accu te garanderen.

Benodigdheden

Opladen en omvormen

Om de lithium accu op te kunnen laden en 230 Volt apparaten te gebruiken heb je een lader en omvormer nodig. Deze zijn apart te verkrijgen, maar het merk Victron heeft ook een acculader + omvormer in één combinatie: de Multiplus. Het voordeel van zo’n combinatie is dat de specificaties al op elkaar zijn afgestemd, waardoor je maar één apparaat hoeft aan te sluiten in plaats van twee. Je hoeft dan niet te kiezen of je 230 Volt verbruikers aansluit op de omvormer of op de walstroom. De Multiplus schakelt namelijk automatisch over zodra je aangesloten bent op de walstroom van een camping. Daarnaast is de Multiplus voorzien van Powerassist, die in combinatie met een digital multi control tijdelijk extra vermogen kan leveren – bijvoorbeeld tijdens het koken op inductie – als het aantal beschikbare Ampère van een camping niet genoeg is.

Het belangrijkste bij de keuze voor een omvormer is of deze het benodigde continu vermogen in Watt (let op: het continu vermogen is iets anders dan piekvermogen) kan leveren. Kijk daarom bij de productspecificaties van de elektrische apparatuur die je wilt gebruiken hoeveel vermogen ze verbruiken. De grootste verbruiker is meestal bepalend voor het vermogen van de omvormer, maar kies voor meer vermogen als je meerdere – vooral grote – verbruikers tegelijkertijd wilt gebruiken. Wil je net als wij koken op inductie? Dan voldoet mogelijk een 12/2000 Multiplus. Deze heeft een continu vermogen van zo’n 1600 Watt en dat bleek voor onze beperkte kookkunsten voldoende te zijn. Kook je uitgebreider of wil je meer zekerheid? Kies dan voor een 12/3000 Multiplus.

Om een lithium accu ook tijdens het rijden op te kunnen laden heb je een DC/DC-charger nodig (geen scheidingsrelais). Een lithium accu heeft namelijk een veel lagere interne weerstand dan een loodaccu waardoor deze met zeer grote hoeveelheid stroom kan opladen. Door het snelle laden kan er echter wel zoveel stroom gevraagd worden dat de dynamo te warm wordt en doorbrandt. Daarnaast kan de dynamo spanning behoorlijk fluctueren wat bij het laden van een lithium accu gevaarlijk is. Met een DC/DC-charger kun je zowel de stroom als de spanning instellen zodat er een maximale en stabiele laadstroom wordt geleverd aan de lithium accu. Zo kun je een lithium accu ook tijdens het rijden veilig opladen.

Benodigdheden

Zonnepanelen

Wie graag een paar dagen of langer vrij van stroom wilt staan, heeft naast een huishoudaccu vaak ook een setje zonnepanelen op het dak nodig. Zo kun je vrij kamperen en de lithium accu regelmatig bijladen met zonne-energie. Zeker in de zomer is dit erg effectief. Hoeveel watt aan zonnepanelen je nodig hebt is afhankelijk van het eigen stroomverbruik, maar je moet ook nog kiezen tussen een mono- en polypaneel en een glas- of flexibel zonnepaneel. Kies voor de MPPT (om de opgewekte stroom afkomstig van de zonnepanelen naar de huishoudaccu te krijgen) bij voorkeur voor eentje met bluetooth. Zo kan je makkelijk instellen dat het zonnepaneel gekoppeld moet worden aan een lithium accu. Deze moet namelijk met een andere spanning geladen worden dan een loodaccu en dat is niet in te stellen met een MPPT zonder bluetooth. Het voordeel is dat je met een bluetooth versie de opbrengst en allerlei andere statistieken van het zonnepaneel kan uitlezen op je smartphone via de gratis Victron app.

Lees hier alles over zonnepanelen voor de camper

Benodigdheden

Kabels en zekeringen

Om alle elektrische apparatuur en verbruikers met elkaar te verbinden heb je kabels nodig. Gebruik voor alle + (plus) aansluitingen een rood draad en voor alle – (min) aansluitingen een zwart draad, zo houd je ze gemakkelijk uit elkaar. De kabeldikte die je moet gebruiken is afhankelijk van de hoeveelheid stroom die door de kabel gaat lopen en welke afstand deze moet afleggen tussen de twee elektrische apparaten. In de basis kun je uitgaan van zo’n 5 Ampère per 1 mm2, maar gebruik van een kabeldikte calculator om het zeker te weten. Maak verder altijd gebruik van bekabeling met een flexibele koperen kern en een goede PVC isolatie. Deze zijn sterk en drogen niet uit. Om schade aan alle kabels en de daarop aangesloten apparatuur te voorkomen moet op elke kabel een zekering worden aangesloten. Een zekering heeft een smeltdraad dat doorbrandt als er teveel stroom loopt, bijvoorbeeld bij kortsluiting. Door het smelten van het draad wordt de stroomkring onderbroken en wordt schade aan de rest van je elektra set-up voorkomen. Een zekering plaats je altijd tussen de huishoudaccu of accuschakelaar en vóór de bekabeling van elk elektrisch apparaat dat daarop aangesloten is. De zekeringwaarde wordt bepaald door het maximale vermogen (Ampère) van het apparaat. Is deze zekering niet beschikbaar? Rond het getal dan naar boven af en kies de eerst volgende beschikbare zekering.

Benodigdheden

Gereedschap

Voor een betrouwbaar resultaat kun je onderstaand elektra gereedschap gebruiken

Camper elektra schema lithium accu

Met een elektra schema maak je een overzicht van alle elektrische apparatuur in jouw camper en hoe je deze met elkaar gaat verbinden. In zo’n schema komt dus alle elektra, maar probeer wel het overzicht voor jezelf te houden. In een elektra schema verwerk je eigenlijk alleen wat er tijdens het bouwen en daarna er toe doet om snel de elektra set-up te kunnen begrijpen. Daarom is het handig om alle informatie in het schema op een efficiënte manier te verwerken en eigenlijk alleen elektrische apparatuur, zekeringen en kabels in het schema te plaatsen. Zo bepaal je precies wat waar moet komen en zorg je ervoor dat alles op een veilige manier met elkaar verbonden wordt.

Download gratis 3 camper elektra schema’s via onderstaande button.

Download elektra schema

Camper Elektra Schema Lithium Accu